Από την εποχή ακόμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έχουμε μια περιγραφή για την χαρισματική πεδιάδα του Ρήχειου ποταμού, που είναι ο φυσικός μεταφορέας των νερών που υπερχειλίζουν από τη λίμνη Βόλβη και κατευθύνονται στο Στρυμονικό κόλπο. Στη δυτική είσοδο της πεδιάδας, στην κορυφή του λόφου, χτίστηκε το κάστρο της Ρεντίνας με σκοπό να προστατέψει το χωριό και να ελέγξει το σημαντικό αυτό πέρασμα.

Στη βόρεια πλευρά του λόφου περνούσε η ρωμαϊκή Εγνατία οδός, ακολουθώντας αρχαία υπολείμματα διαδρομών. Τα υπολείμματα αυτά βρίσκονταν εκεί από την εποχή των μαχών ανάμεσα σε Αθηναίους και Σπαρτιάτες που ήθελαν να κατακτήσουν την πόλη της Αμφίπολης και να ελέγξουν τα ορυχεία του βουνού Παγγαίο. Στο λόφο βρέθηκαν πολλά εργαλεία και αντικείμενα που χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή. Βρέθηκαν επίσης, σε διαφορετικές περιοχές του λόφου, αρχαϊκά αγαλματίδια που χρονολογούνται από την κλασσική μέχρι τη ρωμαϊκή και την πρώιμη χριστιανική περίοδο.

Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν ιστορικό τόπο που κατοικείται πάντα από τα αρχαία χρόνια μέχρι τα πρώτα χρόνια της τουρκικής κυριαρχίας, όταν το κάστρο εγκαταλείφθηκε γιατί η στρατηγική του σημασία υποβαθμίστηκε και η τουρκική αυτοκρατορία είχε επιλέξει άλλο τόπο κατοικίας, το χωριό Βόλβη (Becik στα τουρκικά).

Στα νοτιοδυτικά και δεξιά απέναντι από το λόφο του κάστρου ήταν η αρχαία πόλη της Αρεθούσας. Στην πόλη αυτή, στα χρόνια του μακεδονικού βασιλιά Αρχελάου, έζησε για μικρό χρονικό διάστημα ο αρχαίος τραγικός ποιητής Ευριπίδης. Σύμφωνα με την παράδοση, τα κυνηγετικά σκυλιά του βασιλιά Αρχελάου σκότωσαν τον Ευριπίδη εδώ. Ο τόπος που είχε ταφεί ο Ευριπίδης ήταν για πολλούς αιώνες αναφερόμενος από ταξιδιώτες και προσκυνητές που ακολούθησαν τη ρωμαϊκή οδό της Εγνατίας.

Τα αποδεικτικά στοιχεία, όπως οι τάφοι με αξιοσημείωτα δώρα που συνόδευαν την ταφή, αποδεικνύουν ότι η ζωή ήταν συνεχής κατά την πρώιμη χριστιανική περίοδο. Στα μέσα του 10ου αιώνα, το επισκοπικό παλάτι της Λητής, που ήταν μπροστά στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, μεταφέρθηκε στη Ρεντίνα. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην επανενεργοποίηση του χωριού, παραδοχή που επιβεβαιώνει ο ναός με τη δομή της βασιλικής στην ακρόπολη και τα πολλά νομίσματα εκείνης της περιόδου που βρέθηκαν στο κάστρο.

Βυζαντινά έγγραφα και κτίρια, που βρέθηκαν από την ανασκαφή στο χωριό, αποδεικνύουν ότι η ζωή ήταν συνεχής και κατά τους επόμενους αιώνες. Ευρήματα όπως γλάστρες, βάζα, νομίσματα, εργαλεία, όπλα και αντικείμενα καθημερινής ζωής που αποκαλύφθηκαν.

Η αναβίωση που γίνεται στα χρόνια της βυζαντινής δυναστείας του Παλαιολόγου έχει μεγάλη επίδραση στο χωριό Ρεντίνα. Οι τοίχοι επισκευάζονται και ένας νέος ναός σε σχήμα σταυρού, με αξιοσημείωτη πέτρινη κατασκευή, χτίζεται στο ανατολικό τμήμα του κάστρου. Συγκεκριμένα οι ανασκαφές στο κάστρο της Ρεντίνα απέδειξαν τον ελληνικό χαρακτήρα της Μακεδονίας σε αυτή την κρίσιμη περιοχή.

Η ανασκαφή στο βυζαντινό χωριό Ρεντίνα ξεκίνησε το έτος 1976 από το Βυζαντινό Κέντρο Ερευνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Νίκου Μουτσόπουλου.

Ώρα να μάθουμε λίγη ιστορία!